Μαυροδάφνη, θα φτιάξω ένα κόσμο δικό μου…

Του Γιάννη Καρακάση MW

Παλιά (μη με ρωτήσετε πότε) άκουγα αρκετά Χατζηγιάννη, τώρα προτιμώ Μέλισσες και Mirona. Ένα από τα μεγάλα μπιτ του Μιχάλη ήταν από το τραγούδι Ανάποδα:

Θα φτιάξω κόσμο δικό μου και μέσα θα ζω
όλα ανάποδα θα 'ναι εδώ.
Για μένα θα 'ναι πια ψέμα το πραγματικό
κι η αλήθεια θα 'ναι το φανταστικό.

Βάζω στοίχημα ότι αν ο Χατζηγιάννης το είχε γράψει για κάποια ποικιλία κρασιού το όνομα της αγαπημένης Μαυροδάφνης θα ήταν φωτισμένο με προβολείς neon. Η ποικιλία που βιώνει ένα δικό της κόσμο, καθόλου προβλέψιμο, με πολλές αναποδιές και ανατροπές. Να τις δούμε μία μία καθώς ετοιμάζεται η νέα προσθήκη της ποικιλίας στο Greek Varieties που θα έχει τα πάντα ή σχεδόν τα πάντα για αυτήν. Είστε έτοιμοι για 3000 λέξεις;

Κατ' αρχάς η ιστορία λέει ότι το όνομά της το έδωσε ο Γουσταύος Κλάους από την αγαπημένη του Δάφνη που είχε μαύρα μάτια ή μαύρα μαλλιά. Ή μπορεί και τα δύο. Δυστυχώς ο Lambert Gocs στο must have βιβλίο του The Wines of Greece έκδοσης 1990 το διαψεύδει και λέει ότι τον καιρό του Κλάους παραγόταν ήδη γλυκό κρασί από λιαστά σταφύλια κρασί με το όνομα Μαυροδάφνη. Στον δε φάκελο της Μαυροδάφνης Πατρών αναφέρεται ότι η ποικιλία ήταν ήδη γνωστή στην Κεφαλονιά από τον 16ο αιώνα (ο Κλάους παρήγαγε την πρώτη Μαυροδάφνη το 1871). 

Θα περίμενε κανείς σε μία γλυκιά Μαυροδάφνη που προστατεύεται μάλιστα ως ΠΟΠ (προστατευόμενη ονομασίας προέλευσης) να είναι 100% από την ίδια ποικιλία. Ανατροπή και εδώ. Στην Μαυροδάφνη Πατρών αλλά και Κεφαλληνίας επιτρέπεται μέχρι και 49% Κορινθιακή σταφίδα. Γιατί; Βασικά γιατί η Μαυροδάφνη από μόνη της δεν τα πάει καλά ποσοτικά αφού οι αποδόσεις της είναι χαμηλές. 

Μένοντας στα γλυκά κρασιά η νομοθεσία λέει επίσης ότι η Μαυροδάφνη Πατρών αλλά και Κεφαλληνίας είναι ενισχυμένο κρασί (vin de liquer) όπως το Port με ελάχιστο αλκοόλ 17.5%. Απορία. Ποιος ο λόγος για ενίσχυση αλκοόλης στην Ελλάδα με όλο αυτόν τον ήλιο και την τεράστια παράδοση στα λιαστά κρασιά ; Όμως παράγονται και εξαιρετικές γλυκές Μαυροδάφνες που δεν μπορούν να είναι ΠΟΠ χωρίς ενίσχυση. Κλασικό παράδειγμα το Χόρταις του κτήματος Μερκούρη. 

Υπάρχει επίσης μια συζήτηση για τις παραλλαγές της ποικιλίας αυτό που ονομάζουμε στο χώρο του κρασιού ''κλώνους''. Έτσι ακούγονται κυριώς δύο κλώνοι με τα ονόματα Τσιγγέλω και Ρενιώ. Άνθρακας και εδώ ο θησαυρός. Η Ρενιώ από ότι φαίνεται και με βάση έρευνες (Σταυρακάκης & Μπινιάρη) είναι διαφορετική ποικιλία. Ο δε παραγωγός Ευρυβιάδης Σκλάβος αναφέρεται σε 4 κλώνους στους αυτόριζους αμπελώνες του.

Είναι πολύ σημαντικό ότι η γλυκιά Μαυροδάφνη Πατρών της Αχάια Κλάους και Πατραϊκής ταξίδεψαν το ελληνικό κρασί σε όλο τον κόσμο. Όμως η συζήτηση στο έτος 2021 δεν είναι για τα γλυκά κρασιά αλλά για τα ξηρά κρασιά από Μαυροδάφνη. Το καλύτερο εδώ ότι για λόγους νομοθεσίας η ποικιλία δεν μπορεί να αναγράφεται στην ετικέτα όταν το κρασί είναι ξηρό. Ανάποδη κατάσταση πάλι για την οποία έχω ξαναγράψει στο παράδοξο της Μαυροδάφνης.

Παρόλες τις παραπάνω αναποδιές και άλλες ενδεχομένως που δεν έχω αναφέρει αν υπάρχει μια ποικιλία που κάνει ολική επαναφορά και μας ξανά συστήνεται με άλλη φορεσιά είναι η Μαυροδάφνη. Προφανώς βλέπουμε νέα πράγματα και σε άλλες ποικιλίες όπως το Ξινόμαυρο αλλά ο βαθμός αλλαγής της Μαυροδάφνης ξεπερνάει κάθε προσδοκία. Είναι ο συνδυασμός αρώματος και υφής που δίνει μία ξεχωριστή προσωπικότητα που ίσως δεν υπάρχει σε αυτό το βαθμό σε καμία άλλη ελληνική ποικιλία. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στο πρόσφατο digital 50 Great Greek Wines συνέδριο, δύο και παραλίγο τρία από τα πέντε πειραματικά κρασιά παραγωγών ήταν Μαυροδάφνες. Ουπς είπα το όνομα. Πιπέρι!

14 Ξηρές Μαυροδάφνες για να δοκιμάσετε

Σκλάβος Οργίων & Μονάμπελες

Πετρακόπουλος ΜOV & ΡΟΖ

Gentilini Iri's vineyard

Sarris Μεγάλη Πέτρα

Παρπαρούσης Ταώς

Μερκούρη Daphne Nera

Αχαιών οινοποιητική Laura Nera

Ρούβαλη Τσιγγέλω

Τετράμυθος Laurier Noir

Mαρκόγιαννη Τρίτων

Sant'or Krasis

Ζαχαριάς Lexis M

Καλή Κυριακή

Γιάννης