Που βρίσκεται το κρητικό κρασί σήμερα;

Tου Γιάννη Καρακάση MW

Πρόσφατα βρέθηκα στο Ηράκλειο σε ένα ταξίδι αστραπή για την έκθεση Οινοτικά. Ήθελα να δω ή καλύτερα να αφουγκραστώ μέσα από 36 παραγωγούς του δραστήριου Wines of Crete τι συμβαίνει τώρα στο κρητικό κρασί. Και πιστέψτε με δεν υπάρχει καλύτερη ευκαιρία από τις εκθέσεις που γίνονται, ειδικά εκτός Αθηνών. Λιγότερος κόσμος, η άπλα που έγραφα σε προηγούμενο κείμενο μου, το μόνο που χρειάζεται είναι η συγκέντρωση όταν δοκιμάζεις.

Τι είδα λοιπόν; Αν περιμένετε από τον υπογράφοντα να ισχυριστεί ότι όλα είναι ιδανικά πλασμένα στην Κρήτη, τα κρασιά είναι τέλεια και οι παραγωγοί κάνουν από Chateau Margaux και πάνω μάλλον έχετε μπερδευτεί ή διαβάζετε λάθος μπλογκ. Η Κρήτη για χρόνια είχε τα θέματά της με πολύ οξειδωμένο κρασί συχνά από το ξεκίνημά του. Όμως τα τελευταία 10-15 χρόνια οι άνθρωποι πίστεψαν στον τόπο τους και στις ποικιλίες τους και προσπάθησαν να ξαναγράψουν το αφήγημα του κρητικού κρασιού. Θεωρώ με πολύ μεγάλη επιτυχία βγάζοντας στο προσκήνιο ολιστικά το νησί και τα κρασιά του. 

Οι αλλαγές ήταν δραστικές τα τελευταία χρόνια. Το Βιδιανό (περίπου 2000 στρέμματα) πήρε την θέση της Βηλάνας (περίπου 3000 στρέμματα) ως η νούμερο ένα λευκή ποικιλία (ποιοτικά μιλώντας) και το ξεχασμένο ή και ξεγραμμένο από πολλούς Λιάτικο (περίπου 4000 στρέμματα) έκανε ένα απίστευτο comeback. Δίπλα τους μία σειρά από άλλες λευκές κρητικές ποικιλίες που τις αποκαλώ ποικιλίες δορυφόρους όπως το Θραψαθήρι, το Δαφνί, το Πλυτό, το Μελισσάκι και ο Ταχτάς (διαβάστε πιο κάτω για αυτό) συπλήρωσε το οινικό παζλ του νησιού. Μαζί τους ακολούθησαν και οι κόκκινες ποικιλίες, το δύστροπο και συχνά τραχύ Μανδηλάρι, το κομψό Κοτσιφάλι και το επίσης ξεγραμμένο Ρωμέικο. Αν κάτι θα μπορούσα να προσάψω σε όλη αυτή την πληθώρα ποικιλιών είναι ότι μπήκαν και μπαίνουν όλες μαζί ταυτόχρονα στη συζήτηση. Αλλά αν επεκταθώ ίσως βγω εκτός θέματος. Και άφησα εντέχνως απέξω το Μοσχάτο Σπίνας που είναι ένας κλώνος του μικρόρωγου Μοσχάτου με ελάχιστα στρέμματα πλέον όμως στην Σπίνα και τα κοσμοπολίτικα Grenache, Roussanne, Syrah, Mourvedre που έχουν γράψει τη δική τους σελίδα στο εν λόγω κρητικό βιβλίο.

Στο δια ταύτα Γιάννη, είναι και Κυριακή! Που βρίσκεται το κρητικό κρασί σήμερα; Θεωρώ σε ένα πολύ καλό σημείο και σε σαφή ανοδική τροχιά. Εξελίσσεται. Η γεύση που μου άφησε η δοκιμή των κρασιών ήταν κάτι παραπάνω από θετική. Μάλιστα για να είμαι ειλικρινής ξεπέρασε και τις προσδοκίες μου χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπήρχαν περιπτώσεις που έχουν μείνει στάσιμες. Για να τα λέμε όλα και μην ευλογούμε μόνο τα γένια μας. Όμως η γενική εικόνα ήταν συναρπαστική με νέες δουλειές σε όλες τις ποικιλίες, νέες προσεγγίσεις κυρίως αφαιρετικές για την παραγωγή ταυτόχρονα σύγχρονων και αυθεντικών κρασιών. Ακόμη και στα κόκκινα; Nαι ακόμη και στα κόκκινα υπάρχει η φρεσκάδα, η ελεγκάντζα, η αριστοκρατία. Φυσικά είναι work in progress να εξαλειφθεί το βαρύ αποτύπωμα του βαρελιού και της υπερωριμότητας. Όμως είμαι σίγουρος ότι μπορεί να επιτευχθεί όταν υπάρχει η θέληση. 

Μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα κρασιά που δοκίμασα για να δείτε το νέο πρόσωπο του κρητικού αμπελώνα:

Kρητικές ποικιλίες

Dourakis Apus Romeiko (blanc de noirs εκδοχή αλλά έρχεται και ένας άκρως ενδιαφέρων παραδοσιακός Μαρουβάς). Μία σημείωση εδώ βρήκα όλη την τετράδα των Ρωμέικων του κτήματος απλά μοναδική. 

Αlexakis Vidiano Orange 2020 (μία άλλη εκδοχή της ποικιλίας με πορτοκαλί φορεσιά)

Kourkoulou Vidiano 2021 

Klados White Diva Vidiano 2021

Zacharioudakis Vidiano 2020 (βαρελάτο ισορροπημένο στυλ)

Silva Enstikto Vidiano 2020 (παχύ αλλά με ένταση Βιδιανό)

Paterianakis Vidiano 3.14 2021 (νάτσουραλ και απολαυστική έκφραση της ποικιλίας)

Karavitakis Vidiano Single Vineyard 2018 και Liatiko Indigenous Yeasts 2018 (από τις πιο εντυπωσιακές παρουσίες)

Efrosini Mikri Evgeniki Vidiano 2020

Boutari Scalarea 2020 (Vidiano – Athiri σε μία συναρπαστική εκδοχή)

Amargiotakis Thrapsathiri 2020 

Idaia Ocean Thrapsathiri 2020 (κλασική αξία με υπέροχη οξύτητα και δύναμη)

Theros Plyto-Thrapsathiri 2021 (νέα είσοδος)

Douloufakis Tachtas 2020 (η αναβίωση μιας ξεχασμένης κρητικής ποικιλίας). Περισσοτερα δείτε στο λογαριασμό μου στο Instagram. 

Diamantakis Petali Assyrtiko (to the point προσπάθεια με ακρίβεια έκφρασης)

Strataridakis Muscat of Spina (γοητευτικά αρωματικό)

Manousakis Romeiko (σε διαφορετικό πιο μίνεραλ στυλ από πολύ παλιά αμπέλια στα Χανιά) 

DAF Wines Liatiko 2018 (ιντριγκαδόρικο Λιάτικο πολύ περιορισμένης παραγωγής)

Agelakis Takimi Kotsifali Amphora 2019 (από τα highlights)

Gavalas Kotsifali (ντουέτο με το φινετσάτο Μανδηλάρι)

Lyrarakis Kotsifali Karnari 2017 (Κοτσιφάλι σε στυλ Μαρουβά)

Haralabakis Rose 2021 (Kotsifali-Mandilari)

Διεθνείς ποικιλίες 

Minos Miliarakis Unoaked Mourvedre 2019 (προσέξτε τον όρο unoaked στη συνέχεια όσων έγραψα παραπάνω)

Agia Triada Tzagarolon Trebbiano

Manousakis Nostos Grenache 2017 (ο πρώτος διδάξας στις ποικιλίες του Ροδανού δεν σταματάει να τις εξελίσσει)

Και να κλείσω με μία ακόμη γλυκιά γεύση. Ή για την ακρίβεια δύο. Ένα Μελισσάκι Γεροδέτι από το οινοποιείο Λυραράκη 2013 και ένα ιστορικό Λιάτικο του 1996 του κτήματος Δουλουφάκη δύο κρασιά που είχα το προνόμιο να δοκιμάσω και που δείχνουν πόσο καλά παλαιώνει ο κρητικός αμπελώνας. 

Καλή Κυριακή σε όλους 

Γιάννης