Απομυθοποιώντας το Χύμα κρασί
Με ρώτησαν πρόσφατα αν μπορώ να ξεκαθαρίσω τα πράγματα για το χύμα κρασί γιατί υπάρχουν ακόμα σκοτεινά σημεία τόσο ως προς την ταυτότητα όσο και προς την ποιότητά του. Να λοιπόν τι ισχύει...
Μύθος: Ο ασκός (το λεγόμενο πιο κομψά bag in a box) και το πλαστικό μπουκάλι είναι χύμα.
H αλήθεια: Δεν είναι τόσο απλό.
Τυπικά τόσο ο ασκός όσο και το πλαστικό μπουκάλι τύπου κόκα - κόλα ΔΕΝ είναι χύμα κρασί αφού διαθέτουν κανονικές συσκευασίες. Η λέξη χύμα αναφέρεται στην έλλειψη συσκευασίας και για να μη μένει η παραμικρή σύγχυση οποιαδήποτε συσκευασία κάτω των 60 λίτρων δεν θεωρείται 'χύμα' από το νόμο.
Πρακτικά τώρα, έχει επικρατήσει ότι δεν είναι σε γυάλινη συσκευασία, δεν είναι εμφιαλωμένο δηλαδή, να αναφέρεται ως χύμα, άρα με αυτή την λογική και ο ασκός και το πλαστικό μπουκάλι θεωρούνται χύμα γιατί σχεδόν πάντα σερβίρονται χωρίς να φαίνεται η ταυτότητά τους (στην περίπτωση που είναι διαθέσιμη) στις παραδοσιακές καράφες της φωτογραφίας. Αυτό δυστυχώς δημιουργεί και τις προϋποθέσεις για μεγάλες παρανοήσεις με αποτέλεσμα όλοι να μιλάνε για χύμα κρασί χωρίς να έχουν την παραμικρή ιδέα τι εννοούν. Κάτι σαν την ορυκτότητα ένα πράγμα...
Στην συνέχεια όπου αναφέρομαι σε χύμα κρασί ακολουθώ την δεύτερη, πρακτική ερμηνεία του μη εμφιαλωμένου.
Mύθος: Το χύμα είναι εισαγόμενο κρασί που στην πορεία βαφτίζεται ελληνικό.
Η αλήθεια: Συμβαίνει αλλά υπάρχει και η περίπτωση να είναι και ελληνικό κρασί είτε από καθόλα νόμιμα οινοποιεία που διακινείται με ή και χωρίς ετικέτα (στην δεύτερη περίπτωση αυτό προφανώς δεν επιτρέπεται) είτε από αδήλωτα οινοποιεία τύπου πατητήρια κάτι που επίσης δεν επιτρέπεται ή ακόμα και από χωρική οινοποίηση. Υπάρχουν επομένως αρκετές περιπτώσεις και ενδεχόμενα.
Μύθος: Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του χύμα που διαθέτει επισήμανση με το χύμα που δεν έχει την παραμικρή πληροφορία.
H αλήθεια: Τεράστια διαφορά θα έλεγα. Στην πρώτη περίπτωση ξέρεις τι πίνεις, ποιος έχει κάνει την παραγωγή και αν έχει θειώδη που βοηθούν στην συντήρηση του κρασιού ενώ στη δεύτερη περίπτωση είσαι στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα. Κάποιος θα μπορούσε να αμφισβητήσει αν το περιεχόμενο είναι όντως κρασί και αν ο καταναλωτής είναι ασφαλής να το πιει ελλείψει οποιασδήποτε τυποποίησης και ελέγχων.
Μύθος: Το χύμα της ταβέρνας είναι από το βαρελάκι του ιδιοκτήτη.
Η αλήθεια: Υπάρχουν ακόμα μεμονωμένες ταβέρνες που αγοράζουν μούστο και οινοποιούν επί τόπου σε φυσικά άθλιες συνθήκες όμως το φαινόμενο των κρασοβάρελων είναι σε εξάλειψη. Ο ιδιοκτήτης ταβέρνας λοιπόν αγοράζει από κάπου, συνήθως σε συσκευασία ασκού. Υπάρχουν οι εξής περιπτώσεις (την προσοχή σας παρακαλώ):
α. Να είναι από ασκό ή πλαστικό μπουκάλι με επισήμανση οινοποιείου, εμφιαλωτή, αλκοόλ, περιέχει θειώδη κλπ με ποιότητα εως αποδεκτή ή και καλή σε μεμονωμένες περιπτώσεις.
β. Να είναι από τις παραπάνω συσκευασίες χωρίς όμως επισήμανση γιατί είτε είναι προϊόν χωρικής οινοποίησης, ή πατητηριού χωρίς άδεια κλπ με ποιότητα φτωχή εως απαράδεκτη.
Εδώ να διευκρινίσω ότι ο ασκός δεν επιτρέπεται να είναι ΠΟΠ, άρα δεν μπορεί να υπάρξει ασκός Σαντορίνη, Νεμέα, Μαντινεία, Νάουσα κλπ.
Μύθος: Η ποιότητα του χύμα είναι χαμηλή.
Η αλήθεια: Αυτό είναι γενικά σωστό (από αποδεκτή εως απαράδεκτη όπως αναφέρεται παραπάνω) λόγω κακής ποιότητας της πρώτης ύλης, τεράστιων στρεμματικών αποδόσεων αλλά και λόγω χρήσης, κυρίως, των τελευταίων πιέσεων σταφυλιών όσο και επιτραπέζιων σταφυλιών τύπου σουλτανίνας. Το τελευταίο είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα.
Παρόλα αυτά, χύμα από μεγάλα οινοποιεία θα μπορούσαν να θεωρηθούν αποδεκτά ποιοτικά, με δεδομένο ότι υπάρχει μία σχετική οινολογική φροντίδα. Σε κάποιες περιπτώσεις δε, τυγχάνει να είναι ανώτερα κάποιων εμφιαλωμένων γιατί το γυαλί δεν κάνει τη διαφορά αλλά το περιεχόμενο.
Mύθος: Το χύμα είναι αγνό και ανόθευτο κρασί.
Η αλήθεια: Το ακριβώς αντίθετο. Όπως είπαμε παραπάνω αν είναι ελληνοποιημένο κρασί Σκοπίων φυσικά και δεν είναι ανόθευτο αλλά καρανοθευμένο. Υπάρχουν ακόμα πολλά ζητήματα και ελλείψεις κατά την οινοποίηση δεδομένου ότι τα κόστη πρέπει να είναι στον πάτο του κουβά που επηρεάζουν αρνητικά την ''αγνότητα''. Μιλάμε κατά βάση για πολύ απλές οινοποιήσεις, συχνά και χωρίς την προσθήκη ζυμών που όταν συνδυάζονται με κακής ποιότητας σταφύλια προκαλούν βαρύ πονοκέφαλο και στο πιο ''αγνό'' μυαλουδάκι.
Mύθος: Το χύμα κρασί έχει λιγότερα θειώδη.
Η αλήθεια: Γενικά το αντίθετο. Το πιο σύνηθες είναι να έχει περισσότερα από ένα εμφιαλωμένο γενικά κρασί, αν είναι παραγωγή οργανωμένου οινοποιείου, όμως εντός ορίων και όχι εκτός. Αν είναι χωρική ''κουτουρού'' οινοποίηση όλα είναι ανοιχτά, όπως και η περίπτωση να είναι ξύδι από το πρώτο δευτερόλεπτο.
Μύθος: Πίνω χύμα γιατί αυτό ξέρω και αυτό εμπιστεύομαι.
Η αλήθεια: Ελάτε τώρα! Σας διαβεβαιώ ότι υπάρχει ζωή και πέρα από το χύμα και σας συνιστώ σε κάθε περίπτωση να αποφεύγετε τουλάχιστον το χύμα χωρίς επισήμανση. Στην πραγματικότητα καταναλώνοντας ένα χύμα κρασί πολύ συχνά δεν ξέρετε ούτε καν την ποικιλία στο στυλ ''You know nothing Jon Snow''.
Μύθος: Το χύμα είναι φτηνό.
Η αλήθεια: Δεν θα ήθελα να ορίσω την τσέπη σας οπότε θα αναφέρω απλά νούμερα. Στην κάβα από 1.5 εώς 3 ευρώ το λίτρο αν είναι ποικιλιακός οίνος και στην ταβέρνα 8 εως 10 ευρώ το λίτρο. Μην με ρωτήσετε μόνο πόσο το αγοράζει ο ιδιοκτήτης ταβέρνας...
Μύθος: Ο ΕΦΚ (Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης) περιόρισε την κατανάλωση χύμα.
Η αλήθεια: Έκανε ακριβώς το αντίθετο σύμφωνα και με τις δηλώσεις του Προέδρου του ΣΕΟ (Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου) αυξάνοντας την παράνομη διακίνηση χύμα κρασιού και εκτινάσσοντας το λαθρεμπόριο και την παραοικονομία (Ημερησία Ιούλιος 2016).