Το παράδοξο της Μαυροδάφνης

Η ποικιλία Μαυροδάφνη είναι γνωστή στους περισσότερους για το γλυκό, ενισχυμένο κρασί που παράγει στα πρότυπα του διάσημου Port. Ως ενισχυμένος οίνος διαθέτει ΠΟΠ χαρακτηρισμό (περιοχή ονομασίας προέλευσης) που τρόπο τινά κλειδώνει το όνομα της ποικιλίας. Τι σημαίνει αυτό; Ουσιαστικά ότι το όνομά της δεν μπορεί να αναφερθεί στην μπροστινή ετικέτα εκτός των γλυκών κρασιών με τις ονομασίες Μαυροδάφνη Πατρών και Μαυροδάφνη Κεφαλληνίας. Με την τελευταία να παράγει ελάχιστες ποσότητες.  

Και τι συμβαίνει θα ρωτήσετε στα ξηρά κρασιά που δεν μπορούν να αναφέρουν το όνομα της ποικιλίας; Daphne Nera, Black Daphne, Mavro, Laura Nera, Eclipse, Ταώς, Tsiggelo, Οργίων και άλλα εμπορικά ονόματα που έχουν ''εφευρεθεί'' από τους παραγωγούς με αρκετά να δημιουργούν λογοπαίγνια με τις λέξεις Μαύρο ή και Δάφνη. Χωρίς όμως να προσθέτουν δυναμική στην περαιτέρω εξάπλωση της ποικιλίας μη επιτρέποντας στους παραγωγούς να την αξιοποιήσουν αφού στην πράξη δεν κατέχουν εργαλεία να την διαχειριστούν. Όταν πριν από 150 περίπου χρόνια ο Γερμανός Γουστάβος Κλάους εγκαταστάθηκε έξω από την Πάτρα και οινοποίησε την πρώτη γλυκιά Μαυροδάφνη, δύσκολα θα φανταζόταν ότι η Μαυροδάφνη θα έδινε τόσο ιδιαίτερα ξηρά κρασιά. Οίνους με μία ιταλιάνικη αύρα, ξεχωριστό άρωμα και υπέροχη ραφιναρισμένη υφή που από τον Οργίων του Σκλάβου του 1996 (δηλαδή εδώ και 20 χρόνια) δίνει μερικά από τα πιο υπέροχα ελληνικά ξηρά κόκκινα. 

Ξεκινώντας από την κυρία Σταυρούλα Κουράκου που έκανε πράξη το όραμα του ελληνικού κρασιού προσπάθησα να ψάξω λίγο ποιο είναι το καθεστώς της ξηρής Μαυροδάφνης και αν μπορεί να αλλάξει. Η κυρία Κουράκου μου ανέφερε, ''επιχείρησα και εγώ να γίνει η Μαυροδάφνη ξηρή και ως ΠΟΠ, όμως το 1971 δεν ήταν της μόδας η αναγραφή των ποικιλιών αλλά η ονομασία προέλευσης. Οπότε κατοχυρώθηκε ως VDL (Vin de liquer) για να αποφευχθούν καταστρατηγήσεις και νοθείες εκείνου του καιρού. Δυστυχώς δεν μπορεί να αλλάξει κάτι γιατί δεν είναι απλά μία Υπουργική Aπόφαση αλλά Νόμος του κράτους, που σημαίνει ότι θα πρέπει να περάσει από το ελληνικό κοινοβούλιο. Θέλω να ξέρετε ότι ξαναπροσπάθησα πριν 2-3 χρόνια αλλά θεώρησα ότι δεν ήταν καλό να προχωρήσει γιατί έχω ερωτηματικά τι άλλο μπορεί να προκύψει, όταν ανοίξει κάτι ως Νόμος του κράτους που αφορά συνολικά το κρασί''.

Ρώτησα επίσης τον Πρόεδρο του ΣΕΟ (Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου) Γιώργο Σκούρα την άποψή του. ''Προσωπικά θεωρώ ότι θα ήμουν ανάπηρος αν δεν μπορούσα να γράψω την ποικιλία στην ετικέτα. Πρέπει να βρεθεί λύση, πάγια θέση μας είναι να προχωρήσει. Καλώ μέσω της δήλωσής μου όλους τους εμπλεκόμενους να ετοιμάσουν τις προτάσεις τους που θα μπορέσει η νομοπαρασκευαστική επιτροπή μας να εξετάσει και να προωθήσει στο Υπουργείο''. Ιδιαίτερα θετική διάθεση έδειξε ο Διονύσης Γραμματικός, από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. ''Γνωρίζουμε την επιθυμία των παραγωγών από το 2015, εντούτοις δεν έχει κατατεθεί μέχρι τώρα συγκεκριμένο επίσημο αίτημα. Θα πρέπει να τηρηθεί η διαδικασία αλλά δεν βλέπουμε κανένα λόγο να μην πάρει θετική εισήγηση εφόσον φτάσει κάτι χειροπιαστό στα χέρια μας.''  

Ρωτάω τον κύριο Γραμματικό τι πρέπει να συμβεί. ''Οι κοινοτικοί κανονισμοί δίνουν έδαφος για νέα κατηγορία προϊόντων που εκεί θα μπορούσαν να ενταχθούν για παράδειγμα δύο νέα ΠΓΕ, Μαυροδάφνη Πελοποννήσου και Κεφαλληνίας. Μάλιστα οι διαδικασίες δεν ξεπερνούν τους 6 μήνες''. Ο δε πρόεδρος του νεοσύστατου ΣΜΟΕ (Σύλλογος Μικρών Οινοποιών) Θάνος Ντούγκος σχολιάζει ''Τα κρασιά από Μαυροδάφνη σε ξηρές εκδοχές είναι πλέον πολλά και σημαντικά από άξιους συναδέλφους. Δεν γνωρίζω αν έχουν γίνει κάποιες ενέργειες στην κατεύθυνση άρσης της απαγόρευσης αλλά εκείνο για το οποίο είμαι πεπεισμένος είναι ότι αυτό πρέπει να αλλάξει. Θεωρώ ότι οι παραγωγοί της ξηρής Μαυροδάφνης θα πρέπει συντεταγμένα να ζητήσουν την άρση αυτή με επίσημο αίτημα στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ''.

Η άποψή μου είναι ότι η Μαυροδάφνη αποτελεί μία σπουδαία ποικιλία του ελληνικού αμπελώνα. Καταξιωμένη στο κομμάτι των γλυκών, ''τύπου Port'' κρασιών, αλλά και ελάχιστα αξιοποιημένη στην ξηρή της έκφραση. Με μεγάλη δυναμική όμως και δυνατότητες να δώσει ξεχωριστά, πολυδιάστατα κρασιά με ιδιαίτερη προσωπικότητα.  

Photo by Paul Dufour on Unsplash