19 January 2019

Ελληνικό κρασί: Κοιτάζοντας ψηλά (κυριολεκτικά)

Στη φωτογραφία το Κατάφυτο Δράμας σε υψόμετρο 950 μέτρων. 257 στρέμματα σε ένα απροσδόκητο υψόμετρο για τη Δράμα που οι αμπελώνες της συνήθως δεν ξεπερνούν τα 400 μέτρα. Θα αναρωτηθείτε γιατί.

Η κλιματική αλλαγή και η αύξηση της θερμοκρασίας έχουν μπει για τα καλά στην ζωή των παραγωγών δημιουργώντας σοβαρούς προβληματισμούς. Θα συνεχίζουν να βγάζουν ποιοτικά κρασιά ή θα καταλήξουν στο τέλος σε υπερώριμες ''μαρμελαδέ'' εκφράσεις των ποικιλιών; Αν οι προβλέψεις για περαιτέρω αυξήσεις της θερμοκρασίας στην Ελλάδα (και σε όλο τον κόσμο) επιβεβαιωθούν πολλές περιοχές θα είναι μελλοντικά ακατάλληλες για αμπελουργία. Τουλάχιστον έτσι όπως τώρα τις γνωρίζουμε (Hannah et al., (2013), μείωση της καταλληλότητας αμπελουργίας στην Μεσογειακή Ευρώπη το έτος 2050 σε ποσοστό 60 έως 73%).

Ποιες είναι οι πιθανές λύσεις θα ρωτήσετε. Μπορεί αυτό να αποφευχθεί; Πολλές λύσεις έχουν προταθεί που βασικά εστιάζονται στο αμπέλι. Η πιο δραστική και θεωρώ και πιο αποτελεσματική, αν δεν έχουμε δηλαδή αλλαγή ποικιλιών (για παράδειγμα στο Bordeaux το Cabernet Sauvignon να αντικατασταθεί από το Syrah), είναι να ανέβουμε σε υψόμετρο. ''Πιστεύουμε ότι η κλιματική αλλαγή με την αύξηση της θερμοκρασίας επηρεάζει ολοένα και περισσότερο την αμπελουργία΄΄ λέει ο Γεράσιμος Λαζαρίδης από το Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη. ΄΄Το Κατάφυτο Δράμας σε υψόμετρο 850-950 μέτρων όπου βρίσκονται και οι αμπελώνες έχει κατά μέσο όρο 5-7 βαθμούς Κελσίου χαμηλότερη θερμοκρασία από άλλες περιοχές του νομού. Επίσης παρατηρούνται μεγάλες αυξομειώσεις στις θερμοκρασίες μεταξύ μέρας και νύχτας πράγμα που βοηθάει την παραγωγή αρωμάτων. Γενικά το κλίμα της περιοχής προσδίδει φρεσκάδα, οξύτητα, φινέτσα και αρωματική ένταση στα κρασιά.''

Στα 257 στρέμματα του Κτήματος είναι ήδη φυτεμένα 30 στρέμματα Μαλαγουζιάς που ήδη κυκλοφορεί εμπορικά και είναι μάλιστα εξαιρετική. To δε Sauvignon Blanc χρησιμοποιείται στους δύο Αμέθυστους. ''Φέτος πήραμε τα πρώτα πολύ ενθαρρυντικά δείγματα από το Βιδιανό και το Riesling (φωτογραφία παρακάτω). Μάλιστα σχεδιάζουμε να κυκλοφορήσει αργότερα φέτος ένα γλυκό κρασί από το Riesling'' συνεχίζει ο Γεράσιμος Λαζαρίδης.

Οι πρώτες φυτεύσεις στο Κατάφυτο έγιναν το 2014 κάτι που δείχνει το πόσο στενά παρακολουθεί το Κτήμα Λαζαρίδη τις εξελίξεις με την κλιματική αλλαγή. Πλέον εκτός των ποικιλιών που αναφέρθηκαν παραπάνω, έχουν φυτευτεί και άλλες όπως το Pinot Νoir, το Merlot και το Chardonnay, ποικιλίες που δίνουν τις καλύτερες εκφράσεις τους σε χαμηλές κατά μέσο όρο θερμοκρασίες στη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Μπορείτε να δείτε περισσότερα για τις κατάλληλες θερμοκρασίες στο γράφημα στο τέλος του κειμένου.

Πρόσφατα πήρε έγκριση και το Κτήμα Τέχνη Οίνου (του οποίου οι αμπελώνες είναι φυτεμένοι από τα 150 - 400 μέτρα) για να φυτέψει σε υψόμετρο κοντά στα 1100 μέτρα! ''Έχουμε βάλει αισθητήρες θερμοκρασίας και έχουμε παρατηρήσει ότι το καλοκαίρι υπάρχει μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας σε σχέση με τους υπάρχοντες αμπελώνες μας (~ 7 βαθμοί). Υπάρχει βέβαια μεγάλο ρίσκο λόγω ανοιξιάτικου παγετού οπότε θα ξεκινήσουμε δοκιμαστικά με μια μικρή έκταση 3-4 στρεμμάτων με Sauvignon Blanc'' σχολιάζει ο οινοποιός Άκης Παπαδόπουλος.

Αν η δεκαετία του 1970 και του 1980 είχε βασικό της αμπελουργικό στόχο την καλύτερη ωρίμαση, είναι ξεκάθαρο ότι πλέον κινούμαστε σε άλλη ρότα. Η μετατόπιση από τη συμπύκνωση, την υπερ-ωριμότητα και το φρούτο που ''το κόβεις με το μαχαίρι'' στην φρεσκάδα και στην κομψότητα είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Ακόμα και στο Screaming Eagle το πιο θρυλικό αμερικάνικο κρασί συζητάνε και εργάζονται για αυτήν. Πρόσφατα σε ένα tasting με τον οινοποιό του Nick Gislason μπροστά σε 50 Masters of Wine υπήρξε σαφής αναφορά στην αναζήτηση φρεσκάδας και μίας πιο θηλυκής πλευράς στα κρασιά. Στο Screaming Eagle επαναλαμβάνω! Ο σκοπός σε όλες τις περιπτώσεις ένας και μοναδικός. Η παραγωγή πιο ισορροπημένων κρασιών που θα μπορούν να αντέξουν καλύτερα στο χρόνο.