Όλα τα κρασιά είναι blends;

Μπορεί να ακούγεται αιρετικό να έχουμε μία Νάουσα με 95% Ξινόμαυρο και 5% Λημνιώνα ή μία Νεμέα με 90% Αγιωργίτικο και 10% Μαυροδάφνη. Είναι όμως στην πράξη;

Aς δούμε αρχικά τι προβλέπει η εθνική νομοθεσία για τις βασικές περιοχές ονομασίας προέλευσης που δίνει τη δυνατότητα σε πολύ σημαντικά ΠΟΠ να είναι χαρμάνια. Συγκεκριμένα προβλέπει:

1. ΠΟΠ Σαντορίνη: ελάχιστο 75% Ασύρτικο (Το υπόλοιπο Αθήρι και Αηδάνι)

2. ΠΟΠ Μαντινεία: ελάχιστο 85% Μοσχοφίλερο (Το υπόλοιπο Ασπρούδες)

3. ΠΟΠ Ραψάνη: Τρεις ποικιλίες στο χαρμάνι με πιο γνωστό το Ξινόμαυρο (δεν ισχύει ότι πρέπει να είναι υποχρεωτικά 1/3 η κάθε ποικιλία)

4. ΠΟΠ Γουμένισσα: Κύρια ποικιλία το Ξινόμαυρο, με 20% το ελάχιστο Νεγκόσκα.

Τι μας απομένει από τις βασικές ΠΟΠ; Η Νεμέα, το Αμύνταιο και η Νάουσα εκεί όπου τα κρασιά πρέπει να είναι υποχρεωτικά 100% μονοποικιλιακά. 

Μήπως όμως και εκεί υπάρχει χώρος για χαρμάνια (blends); Να υπάρχει δυνατότητα δηλαδή στους παραγωγούς σε ένα πολύ μικρό ποσοστό να προσθέτουν άλλη ελληνική τοπική ποικιλία.

Αν ρίξουμε μία ματιά σε όλο τον κόσμο όλες οι βασικές κλασικές περιοχές είναι blends. 

1. Bordeaux οποιοσδήποτε συνδυασμός των κλασικών ποικιλιών επιτρέπεται. Δεν υπάρχει κρασί 100% Cabernet Sauvignon.

2. Ροδανός: σχεδόν όλος ο Ροδανός μπορεί να είναι blend. Ακόμα και το ερυθρό Hermitage (επιτρέπεται μέχρι 15% Marsanne και Roussanne). Το Cornas είναι μία εξαίρεση. Υποθέτω λόγω του πιο ζεστού του κλίματος και είναι 100% Syrah.

3. Chianti, Rioja και Ribera del Duero: Δυνατότητα και για χαρμάνια και για μονοποικιλιακά κρασιά. 

Μόνο η Βουργουνδία το απόλυτο μεγάλο terroir στον κόσμο, περιοχή που μοιράζεται ελάχιστα κοινά χαρακτηριστικά με τη Νάουσα και τη Νεμέα κινείται σε μονοποικιλιακούς ρυθμούς με Chardonnay και Pinot Noir καθώς και ένα μεγάλο κομμάτι του Πιεμόντε. Στο πάνω Πιεμόντε όμως το Nebbiolo συνδυάζεται με  Vespolina, Croatina και Uva Rara. Συγκεκριμένα η Gattinara είναι 90%, η Ghemme 85%, η Bramaterra 50 με 80%, η Lessona 85% Nebbiolo αντίστοιχα!

Μία ενδεχόμενη αλλαγή της νομοθεσίας που θα επέτρεπε την δυνατότητα σε όσους ήθελαν (όχι υποχρεωτικό) να προσθέσουν ένα μικρό ποσοστό άλλης ελληνικής τοπικής ποικιλίας - όπως το Μαυροτράγανο, τη Μαυροδάφνη, το Λημνιό ή τη Λημνιώνα - θα είχε τα εξής πλεονεκτήματα:

1. Θα μπορούσαν να υπάρξουν νέες ερμηνείες των παραπάνω τερουάρ και ενδεχομένως να παραχθούν ακόμα πιο συναρπαστικά κρασιά. Δεν είναι μυστικό ότι η κατάσταση τόσο στη Νεμέα όσο και στη Νάουσα είναι στάσιμη με το σταφύλι να έχει μικρή αξία και να πουλιέται ακόμα και κάτω από 0.50 ευρώ το κιλό. Η Νάουσα παλεύει να δώσει ολοκληρωμένα κρασιά με λίγα παραδείγματα ωραία δουλεμένων τανινών. Στη δε Νεμέα οι παραγωγοί αγωνίζονται ακόμα να κατανοήσουν τη σωστή σχέση της ποικιλίας με τη βελανιδιά. Για παράδειγμα μια προσθήκη 10% Μαυροδάφνης μπορεί να έκανε πιο αρωματικό το Αγιωργιτικο και να ραφινάρει τις τανίνες του Ξινόμαυρου. 

2. Με τον αυξημένο βαθμό δυσκολίας στους τρύγους λόγω των καιρικών φαινομένων που βιώνουμε και με δεδομένο ότι τόσο το Αγιωργίτικο όσο και το Ξινόμαυρο είναι όψιμες ποικιλίες που ωριμάζουν κανονικά τέλη Σεπτεμβρίου μία ενδεχόμενη προσθήκη μίας άλλης ελληνικής ποικιλίας που ωριμάζει νωρίτερα πιθανόν να έδινε μία μικρή ασφάλεια στους παραγωγούς. Αυτός θα μπορούσε λοιπόν να είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης της πρόκλησης της αλλαγής κλίματος. 

3. Θα έδινε δυνατότατα περαιτέρω εξάπλωσης των ελληνικών ποικιλιών και θα μπορούσε να συνεισφέρει στην βιοποικιλότητα αυτών. Να μάθουμε δηλαδή περισσότερα στοιχεία για αυτές. 

4. Τέλος θα απομάκρυνε τους παραγωγούς από ενδεχόμενες προσθήκες ξενικών ποικιλιών για να δώσουν από την Κερκόπορτα δομή, άρωμα ή οξύτητα. 

Το τερουάρ και το πως αυτό ερμηνεύεται από τον κάθε παραγωγό είναι η υπέρτατη αποστολή όλως μας και η ειδοποιός διαφορά των μεγάλων κρασιών από τα υπόλοιπα. Αυτό οφείλει να προηγείται και οι ποικιλίες στη συνέχεια να ακολουθούν. Μήπως η αποκλειστική χρησιμοποίηση μίας ποικιλίας το περιορίζει παρά το υποστηρίζει; Στο τέλος της συζήτησης ακόμα και η ίδια ποικιλία θα μπορούσε να επωφεληθεί με την παραγωγή πιο ολοκληρωμένων κρασιών όσο και με την καλύτερη κατανόηση και μελέτη της. 

Photo by Katherine Hanlon on Unsplash