28 October 2023
Ξινόμαυρο εναντίον Barolo και Barbaresco
Toυ Γιάννη Καρακάση MW
1η Νοεμβρίου είναι η παγκόσμια ημέρα του Ξινόμαυρου της εμβληματικής ποικιλίας της βόρειας Ελλάδας. Μίας ποικιλίας που θαυμάζουμε για την αντοχή της στο χρόνο, για το πως ξεδιπλώνει μία τρομερή αρωματική πολυπλοκότητα και για το πως μοιάζει τρομερά με το Nebbiolo που είναι η αντίστοιχη σταρ ποικιλία της βόρειας Ιταλίας. Με το τελευταίο στο μυαλό στήσαμε με τον Master of Wine της Πολωνίας Wojciech Bońkowski MW - ειδικό στα κρασιά του Piemonte - ένα Masterclass αμέσως πριν την απονομή των 50 Great Greek Wines την προηγούμενη Παρασκευή στο συνεδριακό του Grand Resort Lagonissi. Ο σκοπός δεν ήταν άλλος από το να δούμε ομοιότητες και διαφορές αλλά και να δοκιμάσουμε στα τυφλά 5 Ξινόμαυρα με αντίστοιχα Barolo και Barbaresco. Τελικά πόσο κοντά ή και μακρυά βρίσκονται οι δύο ποικιλίες;
Μικρή αναδρομή μερικά χρόνια πίσω. Όσες φορές έχω βάλει σε MW bootcamp Ξινόμαυρο τυφλά, άλλες τόσες οι σπουδαστές MW, ανάμεσά τους τώρα αρκετοί Masters of Wine, το πέρασαν ως Barolo διπλάσιας τιμής. Παρακαλώ κρατήστε αυτή την ανάμνηση καθώς διαβάζετε το υπόλοιπο άρθρο.
Οι ομοιότητες των δύο ποικιλιών είναι από την αρχή εμφανείς. Πρόκειται για δύο όψιμες ποικιλίες με χαμηλές ανθυοκυανίνες (χρωστικές ουσίες), υψηλές οξύτητες και ανελέητες, τύπου τουβλάκια Lego τανίνες. H δε διαχείριση των τανινών τους είναι το απόλυτο κλειδί για το αποτέλεσμα που μπορεί να είναι είτε απογοητευτικό είτε ηδονιστικό. Υποθέτω ότι όλοι θα έχουμε δοκιμάσει κάποτε και κάπου Ξινόμαυρα με Ράμπο τανίνες που ελάχιστη απόλαυση προσέφεραν. Επιπρόσθετα στις ομοιότητες τους μπορούμε να συμπεριλάβουμε τα μέγιστα υψόμετρα που φύονται: έως 540 μέτρα στο Barolo (με ελάχιστο τα 170) και έως 450 περίπου και 650 στη Νάουσα και στο Αμύνταιο αντίστοιχα καθώς και το πόσο μεγάλη σημασία παίζουν τα εδάφη των εν λόγω περιοχών. Οπότε που εντοπίζουμε τις διαφορές;
Η επιλογή των Ξινόμαυρων προήλθε και από τα τρία edition των 50 Great Greek Wines και προσέφερε στους συμμετέχοντες μια ολοκληρωμένη εικόνα της εξέλιξης και της ικανότητας της ποικιλίας, αναδεικνύοντας τη συνεχή ποιότητά της. Δοκιμάστηκαν τυφλά τα παρακάτω κρασιά σε ζευγάρια:
Oenops Xinomavraw 2022 (50 GGW | 2020), Mακεδονία ΕΝΑΝΤΙΟΝ Gaja, Barbaresco 2020
Ένα πολύ ενδιαφέρον ζευγάρι με το Ξινόμαυρο Oenops να είναι χαρμάνι από σταφύλια Νάουσας και Αμυνταίου με ένα πεντακάθαρο κόκκινο φρούτο και πλήρη απουσία βαρελιού. Στάθηκε αξιοπρεπέστατα δίπλα στο υπέρκομψο Gaja Barbaresco του 2020 που ήταν σχεδόν μεταξένιο στην υπέροχη νεότητα του.
Alpha Estate Ecosystem Ξινόμαυρο Reserve Vieilles Vignes Single Block ”Barba Yannis 2020”, Αμύνταιο (50 GGW | 2020, 50 GGW | 2022), ΕΝΑΝΤΙΟΝ Paolo Scavino, Barolo 2018
Εδώ οι περισσότεροι από τους 50 συμμετέχοντες είπαν του Άλφα ότι ήταν Barolo καθότι η διαχείριση τανινών ήταν για σεμινάριο, απόδειξη του συνδυασμού της πολύ καλής δουλειάς που κάνει το κτήμα όλα αυτά τα χρόνια με την ποικιλία αλλά και της μεγάλης ηλικίας των κλημάτων που θεωρώ ότι δίνουν μοναδική φαινολική ωριμότητα και βάθος φρούτου. Το Βarolo σημειώνει ο Wojciech Bońkowski ήταν πιο ώριμο και πλούσιο με αρκετές τανίνες αλλά και από τα πιο ήπια της δοκιμής.
Markovitis Νάουσα 2019, Ξινόμαυρο (50 GGW | 2023), Μακεδονία ΕΝΑΝΤΙΟΝ Sandrone, Le Vigne Barolo 2018
Εξαιρετική επίδοση και από το οινοποιείο Μαρκοβίτη φετινό νικητή στα 50 GGW από το δροσερή χρονιά του 2019. Φινέτσα και απουσία νέου βαρελιού κόντρα σε ένα ένα εμβληματικό και πολλές φορές πιο ακριβό Barolo που είναι χαρμάνι από τα φιλέτα των αμπελώνων Baudana στη Serralunga d'Alba, Villero στο Castiglione Falletto, Vignane στο Barolo και Merli στο Novello. Επικό και το Barolo με τρομερή δυνατότητα εξέλιξης. Kαι εδώ οι συμμετέχοντες τα βρήκαν ζόρικα να ξεχωρίσουν ποιο είναι ποιο.
Από αυτό το σημείο και μετά ο Wojciech πήρε αποκλειστικά το λόγο γιατί έπρεπε να διακτινιστώ για την πρόβα της απονομής. Ακολουθούν τα δικά του σχόλια.
Elio Altare, Barolo 2019 ΕΝΑΝΤΙΟΝ Διαμαντάκος, Ναουσα En Magnum 2017 (50 GGW | 2022)
Ένα magnum του Διαμαντάκου έδειξε εντυπωσιακή συγκέντρωση φρούτου σε συνδυασμό με την τέλεια ωριμότητα του τρύγου. Ενώ η διαχείριση των τανινών στα κρασιά Ξινόμαυρο συχνά υπολείπεται της στιλπνότητας και της κομψότητας των κρασιών Nebbiolo, αυτό ήταν ένα πολύ καλό παράδειγμα εξαιρετικής οινοποίησης. Το Barolo Altare έχει δεκαετίες μπροστά του, παρά το γεγονός ότι είναι το βασικό χαρμάνι Barolo του παραγωγού, ίσως επωφελούμενο από το πιο δροσερό μεσοκλίμα των λιγότερο τέλεια εκτεθειμένων αμπελώνων που χρησιμοποιούνται συνήθως σε αυτό το cuvée.
Luigi Baudana, Serralunga Barolo 2019 ΕΝΑΝΤΙΟΝ Κυρ - Γιάννη, Νάουσα Ράμνιστα 2019 ((50 GGW | 2022 & 50 GGW | 2023)
Ένα ταιριαστό τέλος σε ένα μεγάλο Μasterclass, με δύο εξαιρετικά κρασιά που δείχνουν μεγάλη προσωπικότητα. Προερχόμενο από αμπελώνες χαμηλότερου υψομέτρου, η Ράμνιστα έδειξε στιβαρή τανική δομή και υψηλή συγκέντρωση ώριμων, σαρκωδών μαύρων φρούτων: το Ξινόμαυρο στο πιο ξηρό, βαθύ και σκοτεινό του χρώμα. Οι δε εμφιαλώσεις Baudana της οικογένειας Vajra έχουν βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, επιδεικνύοντας τώρα την αέρινη κομψότητα και τις επίμονες αλλά λεπτόκοκκες τανίνες αντάξιες της ελίτ Serralunga—και ίσως ένας φάρος στιλιστικής μοναδικότητας που μπορεί να χρησιμεύσει ως καθοδήγηση για τους παραγωγούς Ξινόμαυρου, όπου τα στυλ ήταν σαφώς πιο ποικίλα σε αυτή τη δοκιμή από τα πιο ομοιόμορφα κρασιά Nebbiolo.
Ο Wojciech Bońkowski MW δήλωσε: “Το masterclass υπογράμμισε τις εμφανείς ομοιότητες μεταξύ του Nebbiolo και του Ξινόμαυρου: κρασιά που συχνά εμφανίζουν ανοικτό ρουμπίνι χρώμα αλλά έντονη τανική δομή, φρέσκια οξύτητα, μια καθαρή αίσθηση terroir και μεγάλο δυναμικό παλαίωσης. Υπήρχαν επίσης διαφορές που προσέφεραν τροφή για σκέψη: για το Ξινόμαυρο, η τρέχουσα τάση είναι σαφώς προς ελαφρύτερα κρασιά, με μαλακότερη εκχύλιση, συχνά καθόλου εμφανές νέο βαρέλι, αλλά και “φυσική” οινοποίηση. Στο Barolo και Barbaresco, το νομοθετικό πλαίσιο απαιτεί την παλαίωση σε δρύινα βαρέλια, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πιο εξελικτικά κρασιά, ενώ τα ελαφρύτερα στυλ αποκαθίστανται σε Langhe Nebbiolo. Τρίτον, το γενικό επίπεδο των ελληνικών κρασιών ήταν πολύ υψηλό, ανταγωνιζόμενο εύκολα τα διακεκριμένα πιεμοντέζικα brands όπως Gaja ή Scavino, με την παρατήρηση όμως ότι η διαχείριση των τανινών ήταν το κυριότερο σημείο προσοχής, όπου τα ιταλικά κρασιά εξακολουθούσαν να έχουν μια προϊοντική πείρα και στιλιστική ωριμότητα που τα έθετε σε πλεονεκτική θέση.”
Περισσότερα συμπεράσματα και μεγαλύτερη ανάλυση στο άρθρο της Τρίτης στα Αγγλικά
Θερμές ευχαριστίες στα οινοποιεία Οenops, Alpha Estate, Markovitis, Διαμαντάκος, Κυρ- Γιάννη καθώς και στις εταιρείες διανομής Cordis wines, Sommelier's Choice, Deals, Oenocosmos, και Mr. Vertigo για την ευγενική χορηγία των φιαλών.
Καλή Κυριακή
ΓΚ
Post your comment
