Για το Σαββατιανό και τις δυνατότητές του...

Ας ξετυλίξουμε το νήμα από την αρχή και ας έχουμε ανοιχτό μυαλό να δούμε που θα μας οδηγήσει. Το 1935 η εταιρεία ΚΑΜΠΑΣ δημιουργεί το πρώτο ελληνικό κρασί παλαίωσης. Μαντέψτε την ποικιλία! 100% Σαββατιανό αποκλειστικά από κρασί πρόρωγου. Στο βιβλίο ''Ανδρέας Καμπάς ο Πατριάρχης των Μεσογείων'' περιγράφεται ότι το κρασί κλεινόταν με βουλοκέρι και παλαίωνε σε οριζόντια θέση για 8 χρόνια πριν βγει στην κυκλοφορία, πληροφορία που αν δεν την είχα διαβάσει με τα μάτια μου θα δυσκολευόμουν να πιστέψω. Ακόμα δυσκολεύομαι δηλαδή...

Το 1982 και αφού η εταιρεία έχει περάσει πια στα χέρια της Οινοποιητικής Μπουτάρη κυκλοφορεί υπό την εποπτεία της Ρωξάνης Μάτσα το Château Matsa αποκλειστικά από Σαββατιανό στο εξωπραγματικό νούμερο των 200.000 φιαλών. Και όπως συνηθίζω να λέω το κερασάκι στην τούρτα είναι ότι μέχρι και το 1992 υπήρχε περιοχή ΟΠΑΠ για το Σαββατιανό, η ΟΠΑΠ Κάντζα.

Αυτά συνέβαιναν σχεδόν 35 χρόνια πριν γιατί μετά το Σαββατιανό πήρε έναν κατηφορικό δρόμο τόσο από πλευράς ποιότητας όσο και (συν)επακόλουθης φήμης. Θα έλεγε κανείς ότι η οποιαδήποτε καλή μαρτυρία για την ποικιλία σχεδόν εξαφανίστηκε μέχρι πριν μερικά χρόνια. Τι μεσολάβησε λοιπόν την τελευταία πενταετία;

Οι σταθμοί για το Σαββατιανό

• Περισσότερες προσπάθειες του Αττικού αμπελώνα παράγοντας κρασιά από μικρότερες στρεμματικές αποδόσεις από παλαιά αμπέλια που κοντεύουν τα 60 χρόνια ηλικίας. Πολλά από αυτά φυτεύτηκαν αμέσως μετά την επιδρομή της καταστρεπτικής φυλλοξήρας στην περιοχή και δεν ποτίζονται. Ειδικά όσο βρίσκονται σε βραχώδη ή και ασβεστολιθικά εδάφη είναι υπεύθυνα για κρασιά με περισσότερο χαρακτήρα. 

• Η εμφάνιση παλαιωμένων Σαββατιανών από τον Βασίλη Παπαγιαννάκο που δικαίως θεωρείται ο βασικός αναμορφωτής της ποικιλίας, αλλά και από τους Μάρκου (Κλέφτες 1997) και Βασιλείου με το 2011 Fumé αλλά και το 1997 δεξαμενής του που είχα πρόσφατα την ευκαιρία να δοκιμάσω στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και πολύ πετυχημένη γευσιγνωσία παλαιών χρονιών του κτήματος Βασιλείου όπως φαίνεται στην κεντρική φωτογραφία.

• Το χρυσό μετάλλιο του Σταμάτη Μυλωνά στα βραβεία Decanter για την χρονιά του 2013, βραβείο που μέχρι τότε δεν είχε κερδίσει ποτέ το Σαββατιανό.

• Η εμπορική κυκλοφορία παλαιωμένων σοδειών Σαββατιανού στην αγορά αλλά και single vineyard από το Κτήμα Παπαγιαννάκου. Από όσο γνωρίζω θα ακολουθήσει και late release εκδοχή και από την μικροοινοποιεία Μυλωνά.  
• Η επικοινωνία της ποικιλίας μέσα από ενέργειες του Wines of Athens.

Τα κρασιά που άλλαξαν τις ισορροπίες

Εδώ θα μιλήσουμε για κρασιά που κυκλοφόρησαν εμπορικά και που θεωρώ ότι έπαιξαν το ρόλο του επαναστάτη σε ότι ξέραμε για το Σαββατιανό ως ποικιλία και ως έκφραση:

• Παπαγιαννάκος, Κτήμα 2008, Κτήμα 2012 και Single Vineyard Vientzi
• Μυλωνάς Σαββατιανό 2013
• Βασιλείου Fumé 2011

Θα κλείσω το σύντομο αυτό άρθρο για την ποικιλία απαντώντας και σε ένα ερώτημα που είναι λίγο πολύ καυτή πατάτα:

Πόσο παλαιώνει τελικά το Σαββατιανό;

Για να απαντηθεί κάτι τέτοιο θα ήθελα να διευκρινίσω ότι είναι άλλο το γερνάει και άλλο το παλαιώνει, άλλο το αντέχει στον χρόνο και πίνεται και άλλο αποκτάει πολυπλοκότητα, υφές, βάθος και χαρακτήρα. Για να δώσω λοιπόν απάντηση θα χρησιμοποιήσω τον ορισμό ότι κάτι παλαιώνει και βελτιώνεται (δεν πίνεται απλά) και το παραθέτω αυτούσιο στα αγγλικά για την ποικιλία όπως θα κυκλοφορήσει σύντομα από την έκδοσή μου ''The Vineyards and Wines of Greece 2017'':

Savatiano: Drink the basic stuff during the first 1-2 years and cellar those from Attica low yielding, bush - vines for up to 6-8 years. You will be amazed by its nutty Semillon like honeyed character and lovely texture.