Οδηγός για τις Ελληνικές ποικιλίες: Μέρος Πρώτο

Του Γιάννη Καρακάση MW

Στο πρώτο άρθρο της χρονιάς μίλησα για την δουλειά που κάνουμε στα Αγγλικά για τις ελληνικές ποικιλίες στο Greek Varieties Section του blog μου. Για όποιον θέλει να ''βουτήξει'' σε αρκετή πληροφορία μπορεί να επισκεφθεί το παρακάτω link και να πατήσει read more σε όσες ποικιλίες έχουν αυτή τη δυνατότητα. Σιγά σιγά προχωράμε στην υλοποίηση όλων με αρκετή έρευνα και ψάξιμο καθότι όσο προχωράμε σε λιγότερο γνωστές ποικιλίες οι πληροφορίες λιγοστεύουν επικίνδυνα. Σε κάθε περίπτωση είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι ανακάλυψης και πολλών εκπλήξεων.

Σήμερα σκέφτηκα και για να μην υπάρχουν παράπονα να καταγράψω στα ελληνικά τα βασικά χαρακτηριστικά των κύριων (όπως τις αντιλαμβάνομαι με βάση την ποιότητα και την δημοτικότητα) ελληνικών ποικιλιών και συνεχίζω σε δεύτερο χρόνο με τις υπόλοιπες. 

Ασύρτικο

Robocop λευκή ποικιλία με τη δύναμη κόκκινης. Δίχως αμφιβολία ο παγκόσμιος πρεσβευτής των ελληνικών ποικιλιών.  Γεννήθηκε στο νησί της Σαντορίνης, αλλά ευδοκιμεί σε όλη την Ελλάδα.

Αρώματα:  εσπεριδοειδή, ορυκτότητα (βρεγμένες πέτρες στον καυτό ήλιο!), τοστ, μέλι και ξηροί καρποί

Κύρια χαρακτηριστικά: Πλούσιο σώμα και υψηλή οξύτητα. Το αλκοόλ άνετα φθάνει σε επίπεδα 15.5%. Υφάλμυρη γεύση. 

Στυλ: ορυκτό/mineral - παχύ και κρεμώδες συχνά με επίδραση οινολασπών/βαρελιού - συχνά σε χαρμάνια.

Βασικές περιοχές: Σαντορίνη, Κρήτη, Τήνος αλλά και σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα.

Συνολικές φυτεύσεις: περίπου 19.000 στρέμματα.

Δυνατότητες παλαίωσης: έως 10 χρόνια. Τα κορυφαία παραδείγματα +10. 

Διαβάστε περισσότερα εδώ.  

Μαλαγουζιά

Μία back to the future ποικιλία που διασώθηκε από βέβαια εξαφάνιση (με σενάριο κινηματογραφικής ταινίας) και που γρήγορα κυρίευσε τις καρδιές των περισσότερων παραγωγών. Τώρα καλλιεργείται κυριολεκτικά σε κάθε γωνιά της χώρας. Είναι μια μέτρια αρωματική ποικιλία που εκφράζεται πολύ διαφορετικά ανάλογα με το υψόμετρο και το επίπεδο ωριμότητας.

Αρώματα: Βοτανική σε υψόμετρο (μέντα, εσπεριδοειδή), φρουτώδης (ροδάκινο και τροπικό φρούτο) και λουλουδάτη διαφορετικά.  

Κύρια χαρακτηριστικά: Κρεμώδες μέτριο σώμα, απαλή υφή, χαμηλή έως μέτρια οξύτητα. 

Στυλ: βοτανικό - φρουτώδες - μερικές φορές με ήπιο βαρέλι - συχνά ως skin contact - μέρος blend δαμάζοντας το Ασύρτικο. 

Βασικές περιοχές: Μακεδονία (Χαλκιδική, Επανωμή, Αμύνταιο, Δράμα, Καβάλα, Πιερία), Τύρναβος, Αιγιάλεια. 

Συνολικές φυτεύσεις: περίπου 5000 στρέμματα. 

Δυνατότητες παλαίωσης: μέχρι 5 χρόνια από τον τρύγο. 

Διαβάστε περισσότερα εδώ.  

Σαββατιανό

Άλλη μία αυτόχθονη ποικιλία που φοράει πλέον τα καλά της και διαπρέπει ποιοτικά όντας για χρόνια ο φτωχός συγγενής του ελληνικού αμπελώνα (λόγω του συσχετισμού της με τις κακής ποιότητας Ρετσίνες. Η πιο πολυφυτεμένη ποικιλία του αμπελώνα μας καταλαμβάνοντας συνολικά το 1/6 του.

Αρώματα: Μέτρια ένταση αρωμάτων μήλου, ροδάκινου ή και πεπονιού που εξελίσσονται με το χρόνο σε αποχρώσεις μελιού, τοστ και ξηρών καρπών. Ο αρωματικός και μόνο χαρακτήρας των παλαιωμένων παραδειγμάτων μοιάζει με Hunter Valley Semillon.

Κύρια χαρακτηριστικά: Ελαφριά έως μετρίου βάρους κρασιά με ήπιες οξύτητες που συχνά ωφελούνται από την ωρίμανση σε βαρέλι,

Στυλ: κλασικό ανοξείδωτης δεξαμενής - αρκετές φορές βοτανικό - η χρήση οινολασπών/βαρελιού δίνει ένα κρεμώδη χαρακτήρα. 

Βασικές περιοχές: Αττική και Βοιωτία. 

Συνολικές φυτεύσεις: περίπου 100.000 στρέμματα. 

Δυνατότητες παλαίωσης: Έως 3 χρόνια για τα απλά παραδείγματα και 8-10 για τις πιο πολύπλοκες εκφράσεις. 

Διαβάστε περισσότερα εδώ.  

Ροδίτης

Ερυθρωπή ποικιλία που καλλιεργείται σχεδόν σε όλη την Ελλάδα και που, όπως και το Σαββατιανό, πήγαινε στην παραγωγή ρετσίνας. Σήμερα οι παραγωγοί πειραματίζονται με τις διάφορες παραλλαγές της ποικιλίας (συγκεκριμένα τον Ροδίτη Αλεπού) και μερικά πολύ καλά παραδείγματα προέρχονται από τοποθεσίες σε υψόμετρο, ιδιαίτερα στην περιοχή της Αιγιάλειας.

Αρώματα: Ουδέτερη αρωματικά ποικιλία που αποκτά προσωπικότητα σε μεγάλα υψόμετρα (μέχρι 1100 m) ή όταν τα σταφύλια προέρχονται από παλιά αμπέλια (ηλικίας άνω των 35 ετών). Η έκφραση τότε είναι διαφορετική πιο ορυκτή με διαυγές κίτρινο φρούτο.

Κύρια χαρακτηριστικά: Στο στόμα, αυτά τα κρασιά μπορεί να είναι ορυκτά ή πιο φρουτώδη (ανάλογα με την τοποθεσία), με φρέσκια φλέβα οξύτητας, μέτριο σώμα και αλκοόλ που σπάνια υπερβαίνει το 12,5%. 

Στυλ: φρουτώδες - ορεινός Ροδίτης - skin contact/πορρτοκαλί κρασί.  

Βασικές περιοχές: Πελοπόννησος και Μακεδονία. 

Συνολικές φυτεύσεις: περίπου 91.500 στρέμματα. 

Δυνατότητες παλαίωσης: μέχρι 6 χρόνια από τον τρύγο για τα καλύτερα παραδείγματα. 

Διαβάστε περισσότερα εδώ.  

Λημνιώνα

Μία πολύ ενδιαφέρουσα κόκκινη ποικιλία με έμφαση στην καθαρότητα του φρούτου και στην αμεσότητα που την αναφέρω όχι τόσο εξαιτίας του αριθμού των φυτεύσεων που άλλωστε είναι μικρός αλλά λόγω του ύφους των κρασιών. Η Λημνιώνα μπορεί να είναι το ελληνικό αντίστοιχο ενός Beaujolais Cru, Moulin a Vent ή Morgon - δομημένο στα καλύτερά του.

Αρώματα: Έντονο χρώμα, μέτρια προς υψηλή ένταση αρωμάτων φράουλας και βατόμουρου, νότες βοτάνων και λουλουδιών (τριαντάφυλλα ή βιολέτες) και γλυκά μπαχαρικά με πιπεριά.

Κύρια χαρακτηριστικά: μεταξένιες τανίνες, χαμηλή οξύτητα, κομψός χαρακτήρας.

Στυλ: αρωματικά ερυθρά κυρίως με απαλό βαρέλι - τραγανά ροζέ - αφρώδη.

Βασικές περιοχές: Θεσσαλία (Τύρναβος, Μεσενικόλα, Μετέωρα, Ραψάνη), Μακεδονία, Βοιωτία, Πελοπόννησος.

Συνολικές φυτεύσεις: περίπου 300 στρέμματα. 

Δυνατότητες παλαίωσης: μέχρι 5 χρόνια από τον τρύγο. 

Διαβάστε περισσότερα εδώ.  

Μαυροδάφνη

Ερυθρή ελληνική ποικιλία που ταξίδεψε το ελληνικό κρασί στον κόσμο με τις γλυκές της εκδοχές αλλά τώρα αναγεννάται λόγω του ενδιαφέροντος τόσο των παραγωγών όσο και των καταναλωτών για τα ξηρά κρασιά της. Είναι μια ποικιλία με μακρά παράδοση στο νότιο τμήμα της χώρας, που παράγει ισορροπημένα κρασιά με μεταξένια υφή και υψηλή αρωματική ένταση.

Αρώματα: Τα κλασικά του αρώματα περιλαμβάνουν μια σειρά κυρίως μαύρων φρούτων και ασιατικών μπαχαρικών, δάφνης και φασκόμηλου.

Κύρια χαρακτηριστικά: Στο στόμα προσφέρει μέτριο φορτίο οξύτητας και τανίνης που οδηγεί σε ένα εκλεπτυσμένο αποτέλεσμα που μπορεί να απολαύσει κανείς από τη νεότητά του. 

Στυλ: ροζέ και ερυθρά παλαίωσης συχνά με επίδραση βαρελιού/αμφορέα.

Βασικές περιοχές: Κεφαλλονιά και Αχαΐα. 

Συνολικές φυτεύσεις: περίπου 5200 στρέμματα. 

Δυνατότητες παλαίωσης: 3-5 χρόνια για τα φρέσκα στυλ και έως 10 χρόνια για τα καλύτερα παραδείγματα. 

Διαβάστε περισσότερα εδώ.  

Ξινόμαυρο

Το Ξινόμαυρο είναι μία ποικιλία transporter που μπορεί να σε ταξιδέψει με τα αρώματά της στον τόπο προέλευσής του. Είναι ίσως η ελληνική ποικιλία που έχει την πιο έντονη συγγένεια με το terroir της. Για παράδειγμα, ένα Ξινόμαυρο από τη Νάουσα είναι τελείως διαφορετικό από αυτό από το Αμύνταιο, λίγα χιλιόμετρα μακριά, ή από αυτό της Ραψάνης και της Γουμένισσας, τα άλλα δύο Ξυνόμαυρο ΠΟΠ (σε χαρμάνια), που βρίσκονται επίσης στο βόρειο τμήμα της χώρας.

Αρώματα: Υψηλές αρωματικές εντάσεις με φράουλες, δαμάσκηνα, βύσσινα, πελτέ ντομάτας και μαύρες ελιές. Με το χρόνο βγάζει πιο γήινα αρώματα καθώς και τρούφα μανιτάρι.

Κύρια χαρακτηριστικά: Απαλό (ακόμα) χρώμα, μέτριο σώμα, υψηλή οξύτητα και τανίνες που έχουν γλυκάνει τα τελευταία χρόνια. Παλαιότερα ήταν relentless. 

Στυλ: καλοκαιρινά ερυθρά - ερυθρά παλαιώσης - ροζέ και αφρώδη.

Βασικές περιοχές: Νάουσα - Αμύνταιο - Ραψάνη - Γουμένισσα - Σιάτιστα - Βελβεντό.

Συνολικές φυτεύσεις: περίπου 21.500 στρέμματα. 

Δυνατότητες παλαίωσης: 15-20 χρόνια από τον τρύγο. 

Διαβάστε περισσότερα εδώ.