20 April 2019

Τα κρασιά της ‘’Μακεδονίας΄΄ και ο μοναχικός Ερμής του Πραξιτέλη

Αρχική έκδοση στη στήλη The Master's Voice Greece and Grapes 19-3-2019 αλλά το παρόν είναι πιο εκτενές

Το πρώτο μέρος αφορά τα κρασιά της Βόρειας Μακεδονίας (αυτό που ξέραμε ως Σκόπια ή FYROM δηλαδή) και το δεύτερο τον Ερμή του Πραξιτέλη.

Η Prowein είναι αναμφισβήτητα το οινικό γεγονός των ημερών. Η πιο σημαντική έκθεση στον κόσμο που συγκεντρώνει εκθέτες από όλες τις χώρες και στην οποία έχω παρευρεθεί ουκ ολίγες φορές φορώντας φυσικά την εθνική σημαία του ελληνικού κρασιού. Μερικές ημέρες πριν την έναρξή της βλέπω στα Social Media την πρόσκληση σε ένα Masterclass από την εξαίρετη συνάδελφο Carolyn Gilby MW που γράφει (oρθά) σε κείμενο ότι θα παρουσιάσει κρασιά από τη Βόρεια Μακεδονία. Όμως η έντυπη συνοδευτική πρόσκληση, προέλευσης της γείτονος χώρας, είναι χαρυποτερικής έμπνευσης έχοντας εξαφανίσει το North και αναγράφοντας φαρδιά πλατιά μόνο Wines of Macedonia. Δις. Σε περίπτωση που κάποιος δεν το προσέξει στην πρώτη αναγραφή.

H αντίδρασή μου είναι ακαριαία στέλνοντας την πληροφορία στους αρμόδιους φορείς ΣΕΟ, ΕΔΟΑΟ και ΕΝΟΑΒΕ (συντμήσεις για Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου, Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση και Ένωση Οίνων Βορείου Ελλάδας) που με διαβεβαίωσαν ότι έχει γίνει διάβημα στην Prowein και στο Υπουργείο Εξωτερικών. Που φυσικά είναι σημαντικό όμως δεν ήταν στο τέλος αποτρεπτικό

Η ιστορία είναι γνωστή και φυσικά καθόλου τωρινή. Τώρα φούσκωσε ενδεχομένως σαν το σπιτάκι του Carl Fredricks στην ταινία UP της Disney αλλά για παράδειγμα το σάιτ winesofmacedonia.mk είναι ενεργό εδώ και χρόνια. Και αν κάποιοι τρελοί Γαλάτες αντιστέκονται σε κάποιο χωριουδάκι στην Αρμορίκη μάλλον το μπελά τους θα βρουν και ως γραφικοί θα περιγραφούν.

Σήμερα δε (σ.σ 18-3-2019), η εφημερίδα Καθημερινή συζητάει για τα ‘’Νέα επεισόδια στον άγνωστο «πόλεμο του κρασιού» με τα Σκόπια’’ αναφερόμενη στο ότι τα Σκόπια παρουσίασαν υπερηφάνως κρασιά με ετικέτες ‘’Wines of Macedonia’’, παρά το γεγονός ότι πλέον η χώρα έχει αλλάξει όνομα και η Ελλάδα έχει κατοχυρωμένο προ πολλού τον ‘’μακεδονικό οίνο’’, ως Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ), στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συνεχίζει λέγοντας ότι οι διαμαρτυρίες της ελληνικής πλευράς, με παρεμβάσεις των αρμόδιων φορέων προς τους οργανωτές της έκθεσης, δεν στάθηκαν ικανές να αποτρέψουν την παρουσία πλάι στον προερχόμενο από την Ελλάδα ‘’μακεδονικό οίνο’’ κρασιών προέλευσης (σκέτης) Μακεδονίας.

Συνέχεια δόθηκε από την κ. Κουράκου πάλι σε άρθρο της Καθημερινής η οποία αναφέρεται σε ένα πιο ελπιδοφόρο μέλλον ''δεδομένου ότι η Βόρεια Μακεδονία οφείλει, προκειμένου να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να προετοιμάσει την οινική νομοθεσία της σύμφωνα με όσα ορίζονται από τους σχετικούς ενωσιακούς κανονισμούς'' καταλήγοντας ότι ''ενώ στη δική μας περίπτωση αναγνωρίστηκε οίνος ΠΓΕ Μακεδονία, γιατί η Μακεδονία είναι μέρος της Ελλάδας, δεν μπορεί να αναγνωριστεί οίνος ΠΓΕ Βόρεια Μακεδονία, γιατί η επωνυμία αυτή υποδηλώνει την επικράτεια της χώρας''. Στο τελευταίο υποστηρίζει η κ. Κουράκου υπάρχει ένα παραθυράκι που προβλέπει εξαιρέσεις για πολύ μικρά κράτη και θέλει προσοχή.

Σε μία άλλη νότα την Κυριακή βρέθηκα στην Αρχαία Ολυμπία σε έναν προορισμό που φευγαλέα είχα επισκεφθεί στο παρελθόν. Την κοιτίδα του Ευ Αγωνίζεσθαι και ένα από τα πιο ιστορικά μνημεία του αρχαιοελληνικού πολιτισμού. Στην είσοδο ζήτησα ένα χάρτη για να ξέρω πώς να κινηθώ. ‘Έχουν τελειώσει κύριε’ μου απάντησε κοφτά η κυρία στο γκισέ καθώς πλήρωνα το αντίτιμο εισόδου. Χωρίς να πτοηθώ και για να μην ψάχνω ως Βλάχος (Κατά Κωστόπουλο) τα διάφορα σημεία ενδιαφέροντος αγόρασα ακριβώς δίπλα από το γκισέ (τυχαία) ένα πλήρη οδηγό που με χαρά μου ζήτησε το ΄΄σποράκι’’- ο γιος μου - να του χαρίσω. Φυσικά για αυτόν τον είχα αγοράσει.

Στη συνέχεια περπάτησα στο Πρυτανείο, έκανα στάση στο σημείο της αφής της Ολυμπιακής φλόγας, έτρεξα (ένα ολόκληρο γύρο) στο στάδιο της εποχής που μπορούσε να φιλοξενήσει 40.000 κόσμο. Το συναίσθημα ήταν ανεπανάληπτα καταπληκτικό.

Τελευταίος σταθμός ήταν το Αρχαιολογικό Μουσείο. Ήθελα να δω τον Ερμή του Πραξιτέλη. Ήθελα να θαυμάσω το αριστούργημα του Πραξιτέλη, αυτό το κορυφαίο γλυπτό που δεν είναι στο Λούβρο όπως η Νίκη της Σαμοθράκης και η Αφροδίτη της Μήλου ή στο Βρετανικό Μουσείο όπως η μοναχική Καρυάτιδα και τα Μάρμαρα του Παρθενώνα. Που βρίσκεται όμως ο διάσημος Ερμής;

Ο Ερμής του Πραξιτέλη είναι μόνος του σε μία αίθουσα. Στην Αίθουσα 8. Περιέργως όμως αυτή η αίθουσα είναι πίσω από ένα παραπέτασμα και είναι εξαιρετικά πιθανό κάποιος μη υποψιασμένος να μπει στο Μουσείο και αν δεν ρωτήσει να βγει χωρίς να δει τον Ερμή! Φυσικά ρώτησα και έμαθα. Και μετά έμεινα εκστασιασμένος. Να κοιτάζω τον Ερμή ύψους 2.13 από παριανό μάρμαρο που βρέθηκε το 1877 στο σηκό του Ηραίου επιβεβαιώνοντας τη μαρτυρία του Παυσανία για τη θέση του.

Στο αριστερό του χέρι ο θεός κρατάει το Διόνυσο, το θεό του Κρασιού ενώ στο δεξί του κομμένο χέρι εικάζεται ότι κρατούσε ένα τσαμπί σταφύλι σύμβολο του μικρού θεού όπως προκύπτει από άλλα συμπλέγματα Ερμή – Διόνυσου. Και μπορεί να ήμουν μόνος μου στην αίθουσα (η αίθουσα 8 είχε το λιγότερο κόσμο στο Μουσείο λες και ο Ερμής ήταν ένας ακατάδεχτος θεός) όμως μπορούσα να ρουφήξω ελεύθερα όλη την ομορφιά, την αισθητική, την ισορροπία και την αρμονία που εξέπεμπε.

Τα δύο αυτά περιστατικά μου αφήνουν μία πικρή γεύση. Τι θα απαντήσω στο σποράκι όταν με ρωτήσει ‘’γιατί μπαμπά;’’. Γιατί υπάρχουν κρασιά Μακεδονίας που δεν είναι δικά μας, γιατί ο Ερμής είναι σαν την καλαμιά στον κάμπο;

Στο τέλος, το κάθε έθνος πρέπει να είναι υπεύθυνο για την πολιτιστική του κληρονομιά και να είναι ο θεματοφύλακάς της. Μάλλον αυτό.

* Να την κάνετε αυτή την εκδρομή, γιατί συνδυάζει, εκτός των άλλων, και πολύ κρασί με πολλά αξιόλογα κτήματα. Τα Κτήμα Μερκούρη, Δύο Ύψη (πρώην Κόκκαλη), Μπριντζίκη, Ολύμπια Γη και Σταυρόπουλου παράγουν από τα ποιοτικότερα κρασιά στην Ελλάδα. Το δε Κτήμα Μερκούρη είναι ίσως το ομορφότερο κτήμα στην Ελλάδα.